Bert Bokhoven, de onbekende filosoof, heeft zo af en toe wel eens van die opmerkingen die in eerste instantie helemaal nergens op lijken. Niets in minder waar, want daar is de gedachtegang van Bert te briljant voor. Maar een beetje doordenken leidt al snel tot de conclusie dat het toch veelal weer de voor Bert zo kenmerkende eenvoud is waarmee hij complexe gedachten kan terugvoeren naar de eenvoud. De eenvoud van het Grote Begrijpen. De eenvoud van het Inzicht.
Neem nu Bert’s beroemde uitspraak “Als iets nergens op lijkt, lijkt het alleen op zichzelf”, dan moet je toch eigenlijk met schaamrood op de kaken bekennen dat dit in essentie van zo’n eenvoud getuigt, dat we het eigenlijk zelf hadden kunnen bedenken.
Maar wat een impact heeft die eenvoudige constatering eigenlijk niet in de sociale omgang met onze medemens ? Veelal denkt men de oplossing voor een probleem van een ander te weten doordat dat probleem op een probleem lijkt dat men zelf ervaren of verwerkt heeft. Maar wat nu als er een probleem zou zijn dat helemaal niet op welk ander probleem dan ook lijkt. Dan heb je dus een probleem dat helemaal nergens op lijkt. En dan moet je dat helemaal zelf oplossen, want de goede raad van anderen helpt ook niet.
En dat is dan zo maar een willekeurig voorbeeld van consequentioneel denken. Een intellectuele lenigheid van de soort waar Bert Bokhoven zo van gecharmeerd is.
Peter Tersteeg