27-09-2014 23:40
Al jaren heb ik last van overgewicht. Nu ik op een zekere leeftijd ben gekomen gaat dit zelfs een bedreiging vormen voor mijn gezondheid. Rationeel gezien, weet ik dat ik er iets aan moet gaan doen. Maar het lukt niet erg. Ben je dan een slappeling ? Ben je onvoldoende gemotiveerd ? Of speelt er iets heel anders een rol ? Voor mij ingewikkelde materie, die ik graag eens voor wil leggen aan Bert Bokhoven, de onbekende filosoof. In de hoop dat Bert met zijn spitsvondig intellect ook bij dit onderwerp in staat zal zijn om deze complexe zaak terug te brengen naar traditionele eenvoud. Op de manier zoals we dat van Bert gewend zijn.
Na enig nadenken kwam Bert al direct tot een verbluffend verrassende opmerking, kenmerkend eenvoudig: “eet niet meer dan je lichaam verbruikt”. As simple as that. Zo eenvoudig en meer is het niet. Dat is de oplossing ! Bert kreeg er zelfs pretoogjes bij. Hij begreep echter wel degelijk dat er meer achter de problematiek van overgewicht zit. Want waarom eten vele mensen meer dan zij nodig hebben, terwijl we allemaal best wel weten dat dat niet goed voor ons is ? En dat is volgens Bert heel ingewikkeld.
Nog niet zo lang geleden heeft Bert ons al eens meegenomen in het denken over het slimme onbewuste (lees meer https://bit.ly/WFsAnb) waar het inzicht groeide, dat het onbewuste ons gedrag stuurt en ons leven regelt. En dat - in tegenstelling tot de foutieve beweringen van Freud en Descartes – het onbewuste een belangrijkere rol speelt dan werd aangenomen. Als voorvechter van de rehabilitatie van het onbewuste, ziet Bert ook bij ’s mensens pogingen om tot gewichtsbeperking te komen een belangrijke rol weggelegd voor het onbewuste. Een benadering die in de ogen van Bert antwoord kan geven op de vraag waarom wij te veel eten.
Om zijn gedachten te verduidelijken neemt Bert ons mee aan de hand van een zeer pragmatisch voorbeeld. Een case study zoals dat tegenwoordig genoemd wordt. In Bert’s case wordt het vermoeden geponeerd dat de Obees (zijnde de mens met ernstig overgewicht) onbewust gebukt gaat onder een gegeneraliseerd levensincompetentiesyndroom. Dit proces speelt zich af in het onbewuste, maar kan tot gevolg dat de Obees zich zielig, ongelukkig of gewond voelt. In het geval van de Obees kan dit dan leiden tot overmatig eten. Ook andere gedragspatronen kunnen voortvloeien uit het onbewuste onbehagen.
En hoewel onbewust voor de Obees zijn dat de processen die op de achtergrond spelen en zijn gedrag beïnvloeden. In de behandeling van de case Obees leert Bert ons in een interessante vraagstelling of het vermoeden juist is en waarom dat dan gekomen is.
Als we aan de hand van Bert’s denkproces hebben vastgesteld dat zo’n vermoeden juist zou kunnen zijn, dan komt onmiddellijk de vraag voor de Obees wat hij er, rationeel gezien, van vindt. Wellicht zal hij vinden dat hij niet mag zeuren. Er zijn immers veel ergere dingen in het leven, volgens de agrarisch calvinistische levensopvatting. Maar dat neemt het onbewuste probleem niet weg. Inzicht in het onderliggende onbewuste probleem zou de oplossing kunnen zijn om het destructieve gedragspatroon van de Obees te herkennen, erkennen en vervolgens op te lossen. Wat destructief kan een overmatig eetpatroon volgens Bert wel genoemd worden.
Dank Bert voor dit Grote Inzicht. De oplossing is er nog niet, maar ik neem mij voor om de komende periode eens na te denken over de mogelijke processen die in mijn onbewuste spelen. De eerste stap naar een nieuwe verkenning van mijn eigen ik.
Peter Tersteeg