20-03-2014 10:43
Perceptiemanagement. Het managen van de beeldvorming. De werkelijkheid iets anders verpakken om het beeld aantrekkelijker te maken. Perceptiemanagement is een vak met toekomst. Gezien mijn interesse in dit vak heb ik mij gekandideerd als hoogleraar perceptiemanagement. Ik heb er helemaal geen verstand van, maar dat is in dit specifieke geval juist een voordeel. Het gaat immers om de perceptie. Als ik mijn omgeving kan doen geloven dat ik de expert bij uitstek ben, dan is het toch goed.
Ik wil graag met u delen dat ik mij gewend heb tot Bert Bokhoven, de onbekende filosoof. Bert is namelijk betrokken geweest bij tal van imagotransplantaties van bekende figuren. Met de hem zo kenmerkende eenvoud heeft hij een methodiek ontwikkeld om succes te behalen. Een methode met als uitgangspunt: “het gaat er niet om hoe je bent; het gaat er om hoe je overkomt”. As simple as that. Briljant in al zijn eenvoud.
Als Bert mij meeneemt in zijn denkwereld openbaart zich een verbluffend inzicht in de werkelijkheid der dingen. De rauwe werkelijkheid; de helaasheid der dingen. Dank, Bert, voor dit Grote Begrijpen. Ik zal het gedachtegoed van Bert illustreren aan de hand van die – in het perspectief van perceptiemanagement - zo grappige verkiezingen.
We zien een prominent sociaal-democraat die kalend is. Het kan je zo maar kan overkomen. Maar iets je laten overkomen past niet in het imago van een groot leider. Daar moet volgens het begrippenkader van Bert Bokhoven omgedacht worden. Hoe kan het passieve ondergaan van kaal worden, worden omgezet in doelgerichte actie. Ook daar had Bert Bokhoven een verbluffend eenvoudige oplossing voor. Scheer het haar helemaal af. Perceptie: het is hem niet overkomen, het is een bewuste keuze. Resultaatgerichte actie. Van de nood een deugd maken. Een voorbeeld voor het volk. Dat is pas een leider.
En wat dachten we van die andere. Het was een peulenschil; alleen nog even de verkiezingen en de sympathieke man zou onze nieuwe premier zijn. De man had evenwel de enormiteit begaan door zich niet in te lezen in Bert’s gedachtegoed. Het zorgvuldig opgebouwde imago werd volledig vernietigd toen wij hem gezellig thuis zagen en hij bekende dat hij ooit eens naar Spanje op vakantie geweest was en dat daarmee het buitenland gebleven was voor wat het was. We konden niet anders dan daaruit opmaken dat de goede man beschikte over grote internationale belangstelling en ervaring. De vlotheid waarmee hij voorts Engels sprak vestigde een voor hem minder gewenst imago. Volgens Bert, een beginnersfout door op de verkeerde manier en op het verkeerde moment te omdenken in perceptiemanagement. Eigenwijs, dacht Bert.
Bij het managen van beeldvorming heeft Bert volgens zijn beproefde AiA concept (Advies in Alles) met grote regelmaat geadviseerd om een “woordvoerder” in te zetten als de directie zelf niet meer in staat is om de zaken “goed” over het voetlicht te krijgen. Briljant. Iemand die de mening van een ander mag verkondigen. Maar dit even terzijde. Hoe vaak zien we het niet op televisie. Een zaal vol getergde klanten. Tot het uiterste getergd omdat zij door een leverancier onheus behandeld worden en geen kant meer uit kunnen. Prachtige real life televisie. En dan een vertegenwoordiger van het bedrijf. Natuurlijk niet de topman, maar een masochistisch ingestelde onderknuppel die zijn bovenbaas een plezier wil doen in ruil voor een carrière stapje. De strategie van de onderknuppel is briljant: je gezicht laten zien, begrip tonen voor de aanwezigen, zeggen dat je fout zit, de schuld geven aan de fusie, beloven dat binnen twee weken de hele tent als een zonnetje loopt en de problemen van de aanwezigen na de uitzending allemaal in één keer oplossen. Dat leverde een luid applaus op van de makke, geschoren schapen. Fan-tas-tisch perceptiemanagement.
Bert stelt ons voor een intellectuele uitdaging door ons de vraag te stellen: “wat kunnen we hier van leren? Zorg zelf zo nu en dan voor flinke problemen en los die zichtbaar op. Haast je niet. De pijn mag best wel geruime tijd voelbaar zijn. Een opgelost probleem laat uiteindelijk een veel warmere herinnering na dan een product of dienst waar nooit wat mee is. Een briljante benadering van een probleem. Omdenken in de ware zin van Bert’s gedachtegoed.
Zo maakte Bert mij ook attent op nieuwe ontwikkelingen in het hedendaagse managementdenken waar de perceptie van leiderschap aan de orde is. Het leiderschap van de zesjes. Vroeger heette een afdelingshoofd een “chef”. Daarna werd hij een “manager”. Maar dat was moeilijk. Nu het consensus denken een trend wordt is de manager een “leidinggevende” geworden. Het zal aan mij liggen, maar ik moet dan altijd denken aan een assistent loodgieter. En ik vraag me ook altijd af waar die “leiding-ontvangenden” dan zijn. Maar ook dit heeft iets met perceptiemanagement te maken.
In de voorbereiding tot mijn benoeming tot hoogleraar Perceptiemanagement gaf Bert mij nog een waardevol en welkom advies. Let maar eens op de komende tijd, zei Bert. Nu je de essentie van perceptiemanagement en imagotransplantaties hebt begrepen, zul je er veel plezier aan beleven als je de voorbeelden bij je langs ziet komen. Dank, Bert, ik kijk er naar uit.
Peter Tersteeg