Een moeilijk en complex onderwerp. Een onderwerp dat ik graag eens aan Bert Bokhoven – de onbekende filosoof – zou willen voorleggen. Ongetwijfeld zal Bert met zijn geniale brein hier iets zinnigs over kunnen zeggen. Ik verheug me er op.
Toen ik Bert vroeg wat zijn idee was over liefde aarzelde hij even en antwoordde: ‘daar heb ik eigenlijk mijn hele leven over nagedacht en ik ben er eigenlijk nooit goed uitgekomen. Waarom kun je je hele leven van iemand houden ? Ik ben er niet achter’.
‘Maar’, zei Bert, ‘ik heb ooit eens een jaarverslag gezien en in dat jaarverslag had de directeur een voorwoord geschreven over human chemistry. Een boeiend stuk. En daarom verbaast het mij dat juist jij met die vraag bij mij komt. Want je weet ook dat jij dat stuk geschreven hebt, toen je president-directeur van de De Bussy Groep was’. ‘Kijk er nu eens met andere ogen naar en dan zie je het’, sprak Bert. Ik was totaal verrast door deze simpele benadering van Bert. Bert ten voeten uit die met zijn welhaast encyclopedische kennis steeds weer in staat is om direct tot de kern te komen.
Toch interessant om nog eens naar dat stuk te kijken vanuit het vertrekpunt liefde:
...love equals mystery and this is the source of all beauty....
Enkele jaren geleden schreef ik dat voorwoord en daarin stelde ik dat human chemistry mede bepalend is voor het succes van ondernemingen.
Maar hoe zit dat nu in je persoonlijke leven ? Waneer is je persoonlijke leven succesvol. En heeft dat ook iets met human chemistry te maken of heet het dan misschien anders ? Liefde misschien ? De natuurlijke reactie van de ene mens op de andere. Een mysterieus proces dat kan leiden tot relaties tussen mensen en die door hen als waardevol ervaren worden. Mensen functioneren dankzij die relaties.
Bijna dezelfde woorden als ik ooit schreef over human chemistry. Maar naar mijn gevoel toch anders en ingewikkelder. Want wanneer ben je als mens succesvol ? Als je je ambities in het leven waar kunt maken ? Maar wat dan als die ambities een negatief karakter hebben ? Ben je dan ook nog succesvol ?
Ik ben er nog niet uit, maar voorlopig denk ik maar even dat je als mens geslaagd bent als je in staat bent anderen liefde te geven en in de omstandigheid verkeert dat anderen ook van jou houden.
'Zie je wel', sprak Bert, 'je komt er goed uit'.
Peter Tersteeg